YEVGENİ YEVTUŞENKO

18 Temmuz 1932’de Rusya’nın Zima’sında başlayıp, 1 Nisan 2017’de ABD’nin Oklahoma’sında kalp yetmezliğinden sona eren 85 yıllık ömrün sahibi Yevgeni Yevtuşenko, Moskova’da defnedilerek dünyadan ayrıldı ama bıraktığı eserlerle sonsuza dek yaşayacak.

Stalin sonrası dönemin muhalif şairler kuşağının önde gelenlerinden Yevtuşenko, tam bir yetenek abidesiydi.

Film senaryosu yazımı, romancı, denemeci, dramacı, senarist, yayıncı, aktör, editör, yönetmen gibi sıfatların tamamına sahip olmak, onun entelektüel birikiminin derecesini anlatmaya yeter, sanırım.

İki evliliğinden altı oğul sahibi olan şairimizin ilk kitabı, “Stantsiya Zima”dır. Otuz beş bin Ukraynalı Yahudi’nin Nazilerce katledilişine Rusların kayıtsız kalışına isyan ettiği “Babi Yar” şiiri, onun hem dürüstlüğünün göstergesi olmuş hem de dünya genelinde tanınmasına ve saygı duyulan bir şair olmasına vesile olmuştur.

Nazım Hikmet ile arkadaş olan ve ona ithafen “Nazım’ın Yüreği” adlı bir şiir de yazan Yevtuşenko’nun şu sözü kayıtlara geçmiştir; “Nazım iyi bir komünistti. Herkes onun gibi olsaydı, belki ben de komünist olurdum.”

1985-1991 arasında Rusya’da uygulamaya sokulan glasnost (açıklık) ve perestroyka (yeniden yapılandırma) politikalarının ülkeyi getirdiği sonuç, 25 Aralık 1991’de Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov’un istifası ve SSCB’nin dağılması olmuştu. SSCB’yi oluşturan ülkeler bağımsızlıklarını ilan ederken, şairimiz bu kaotik ortamdan uzaklaşmayı arzulayarak, ABD’nin Oklahoma eyaletindeki Tulsa Üniversitesi’ne edebiyat dersleri vermeye gitmeyi tercih ediyordu.

Yazıya Yevtuşenko’nun güzel bir şiiriyle başlamıştım, yine güzel bir şiiriyle bitirmek istiyorum. Her iki şiir de, konunun duayeni Ülkü Tamer’in tertemiz çevirisiyle Türkçeleştirilmiştir.