TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Kanunu’na Bir Ek Madde eklenmesine ilişkin kanun teklifim ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim. ………..
………. Milletvekili
GENEL GEREKÇE
Milletin vicdanında açtığı derin acı uzun yıllar hissedilen 27 Mayıs 1960 askeri darbesi, demokrasiye ve milli iradeye yönelik bir suikast olarak gerçekleşmiş; milletin özgürleşme iradesine olduğu kadar kalkınma çabasına da engel olmuş bir tertiptir. Bu anlamda 27 Mayıs 1960 tarihi, hukukun araçsallaştırıldığı, millî iradenin tepesinde bir kılıç gibi sallandığı bir dönemin miladıdır. Bununla birlikte milletten aldığı bir yetki bulunmaksızın yargı erkini kullanan Yüksek Adalet Divanı’nın verdiği, doğal hâkim ilkesi başta olmak üzere evrensel hukuk prensiplerine ve o tarihte yürürlükte bulunan Anayasa hükümlerine açıkça aykırılık teşkil eden kararlar ne yazık ki hâlen hukuk sistemimizde varlıklarını ve bazı etkilerini sürdürmektedirler. Anayasa hükümlerine açıkça aykırılık teşkil eden kararlardan “Af” ile ilgili olanlar hakkında verilecek bazı örnekler konunun daha net anlaşılmasını sağlayacaktır.
ÖRNEK-1
KANUN NO: 113 : Af Kanunu
Kabul Tarihi : 26/10/1960
Millî Birlik Komitesi Başkanlığına,
Bakanlar Kurulunca Millî Birlik Komitesine arzı 18 .10 .1960 tarihinde kararlaştırılan «Af Kanunu tasarısı» gerekçesiyle birlikte ilişik olarak sunulmuştur. Gereğinin yapılmasını rica ederim.
Devlet Başkanı ve Başbakan
Org. Cemal Gürsel
GEREKÇE : 27. 5 . 1960 tarihinde başarılan İnkılâp hareketi neticesinde memleketin siyasi ve içtimai bünyesinde husule gelen olağanüstü değişiklikler ve milletçe maruz kalınan büyük bir tehlikenin ve fevkalâde bir vaziyetin atlatılmış olması gibi haller ve bilhassa 1950 yılından bu yana geçen günlerin hatıralarını taşıyan ve onu idame ettirecek olan vakıaları o devir ile birlikte arkada bırakıp milletçe girdiğimiz yeni inkişaf yolunda yapacağımız hamlelerin muvaffakiyeti için bu devrede işlenmiş olan suçların bâzı istisnalarla affı cihetine gidilmesi lüzumlu ve zaruri görülmüştür.
MADDE 2. — 27 ve 28 Mayıs 1960 günlerinde İnkılâp hareketleri lehine fiilen katılan askerî şahısların bu tarihlerde işledikleri taksirli suçlarından dolayı haklarında takibat yapılmaz ve mahkûm olanlar, fer’î ve mütemmim cezaları ile ceza mahkûmiyetlerinin neticelerine de şâmil olmak üzere affedilmiştir.
ÖRNEK-2
Af kanunu tasarısı
MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisine arzı Bakanlar Kurulunca 23.12.1967 tarihinde kararlaştırılan, «Af kanunu tasarısı» ve gerekçesi ilişik olarak sunulmuştur. Gereğinin yapılmasını rica ederim. 23.12.1967
Süleyman Demirel
Başbakan
GEREKÇE : 20 – 21 Mayıs 1963 olaylarından dolayı mahkum edilmiş olanların siyasi suçlu niteliğinde bulunmaları göz önüne alınarak, şümulü memleket gerçeklerine uygun olarak hazırlanmış ve Yüce Meclisler tarafından kabul edilmiş bulunan 780 sayılı Af Kanunu ile kademeli olarak afları derpiş edilmişti. 780 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinde değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinin gerekçesi – Oylamalar sonucunda söz konusu mahkûmların % 97 si aftan faydalanmış ve yalnız 20 – 21 Mayıs olaylarıyla ilgili olanlardan «24» kişi ceza evlerinde kalmıştır. — Olayla ilgili olanların büyük kütlesini teşkil edenler aftan faydalanarak ceza evlerinden çıkmış, yalnız «24» kişi ceza evlerinde kalmıştır. Bu «24» kişinin ceza evlerinde kalmalarının hukuk bakımından bir sebebi ve değeri kalmamıştır.
— Halen hükümlü olarak ceza evlerinde bulunanlardan «3» Albay, «2»Yarbay ve 1 Binbaşı emekli maaşı almakta olup, diğer «18» kişiden «1» tanesi harb okulu öğrencisi olmak üzere Teğmen-Yüzbaşı seviyesinde bulunan ve emekli maaşı almayan kimselerdir. Hiçbir gelirleri olmayan bu «18» kişinin maddi ve mânevi bakımdan tam bir çöküntü içerisinde bulunduklarını yapılan incelemeyle öğrenmiş bulunuyoruz. Öyle ki, bu maddi ve mânevi çöküntü yüzünden birkaç aile yuvası da yıkılmıştır.
— Hepsi de aydın olan bu kişilerin cezalarının kalan kısımları da affedilmek suretiyle memlekete kazandırılmaları hiç şüphe yok ki, vicdanlarımızı rahatlatacaktır. Bu konuda hem iktidar ve hem de muhalefet partilerinin bizimle aynı düşüncede olduklarına inanıyoruz.
AF KANUNU
(Resmî Gazete ile yayımı: 28.12.1967 – Sayı; 12788)
Kanun No. : 977 Kabul tarihi 26.12.1967
MADDE 1— 20 – 21 Mayıs 1963 olaylarından dolayı mahkûm edilmiş olup da, 780 sayılı Af Kanununun 4 ncü maddesinin (a) ve (b) bendlerinden faydalanmış olanlar, fer’i ve mütemmim cezaları ile ceza mahkumiyetlerinin neticelerine de şâmil olmak üzere affedilmişlerdir. 780 sayılı Af Kanununun 16 ncı maddesi hükmü, birinci fıkra hükmünden istifade edenler hakkında da uygulanır. 1076 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi hükmü saklıdır.
ÖRNEK-3
Kanun No: 50
Kabul Tarihi: 10/5/1962
Millet Meclisi Başkanlığına;
Türkiye Büyük Millet Meclisine arzı Bakanlar Kurulunca 18.4.1962 tarihinde kararlaştırılan (Asker kişiler tarafından 22-23 Şubat 1962 olayları dolayısıyla veya daha evvel bu olaylara esas teşkil edebilecek mahiyette işlenen fiil ve hareketler için ceza kovuşturulması yapılmaması hakkında kanun tasarısı) gerekçesi ile birlikte ilişik olarak sunulmuştur. Gereğinin yapılmasını rica ederim. 19.4.1962
İsmet İnönü
Başbakan
GEREKÇE : 27 Mayıs devriminden bu yana memleketimizde normal Demokratik Rejimi bütün icaplarıyla ve bütün teminat müesseseleriyle gerçekleştirmek ve yerleştirmek yolunda büyük gayretler gösterilmiştir. Yeni Anayasanın ve Seçim Kanununun kabulü, hür seçimlerin yapılması bu yolda katledilmiş olan büyük mesafenin belli başlı merhalelerini teşkil eder. 22-23 Şubat olaylarının mâsum vatandaş kanı dökülmeden önlenmesinde, teşebbüsten derhal vazgeçildiği takdirde idari ve inzibati tedbirler dışında her hangi bir ceza kovuşturması yapılmaması yolundaki karar ve davranışın büyük bir rol oynadığı da herkesçe bilinen bir gerçektir. Bir intikal devri sarsıntılarının düğüm noktasını ve son tezahürünü teşkil eden 22-23 Şubat olaylarıyla ilgili fiil ve hareketler ile bu olaylara esas teşkil edebilecek mahiyette bulunan ve asker kişiler tarafından işlenmiş olan fiil ve hareketler için ceza kovuşturması yapılmamasında cemiyetin yüksek menfaatleri vardır. Bu suretle bir intikal devrinin Silâhlı Kuvvetlerimize de sirayet eden sarsıntılarının izalesi ve Devlet hayatımızın normal mecrasında güvenle devam etmesi için gerekli zemin tesis edilmiş olacaktır. Gerekçede arz edilen ana fikir ve verilen örneklerden Türk Silahlı Kuvvetlerinde Aleyhte Nasıp Düzeltme konusuna geldiğimizde karşımıza çıkan tabloya baktığımızda; Askeri Mahkemelerce hükümleşmiş ceza alanlar, bu cezalardan dolayı nasıpları aleyhte düzeltildi ve yıllarca nasıplarının götürüldüğü tarihte değil de 926 sayılı Kanun’un 33 ve 81 inci madde hükümlerine göre daima bir sonraki 30 Ağustos’ta “Derece Yükselmesi” veya “Kademe İlerlemesi” yaptılar.
Dolayısıyla bu durumda olan Türk Silahlı Kuvvetleri Personeli bu cezayı ömürleri boyunca çektiler ve hatta öldükten sonra yasal mirasçıları da bu cezayı çektiler, çekmeye de devam ediyorlar. “Hukuk devleti, insan haklarına saygı gösteren ve bu hakları koruyucu, adil bir hukuk düzeni kuran ve bunu devam ettirmeye kendini zorunlu sayan ve bütün faaliyetlerinde hukuka ve anayasaya uyan bir devlet olmak” demektir. Siyasi iktidarlar bu olumsuzluklara çare olmak adına zaman zaman mevcut Kanun’da düzenleme ve değişiklikler yapmak amacıyla Kanunlar çıkardılar. Ancak, çıkarılan bu Kanunlar da bu meseleyi çözmedi. Kanun Teklifimizle, uzun yıllar süren bu konudaki mağduriyetlerin giderilmesi ve başta Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan muvazzaf personel olmak üzere, emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alan subay, astsubay ve uzman jandarmalar ile onların dul ve yetim aylığı alanların faydalanması amaçlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ:
MADDE 1- Madde ile, Askeri Mahkemelerce hükümleşmiş ceza alanlardan, cezaları tedbire veya para cezasına çevrilenler hariç olmak üzere bu cezalardan dolayı nasıpları aleyhte düzeltilenlerin bir defaya mahsus ve yüz kızartıcı suçlar hariç olmak üzere verilen cezaların tüm yönleriyle af edilerek, nasıplarının lehte düzeltilerek emsallerine götürülmesi ve bu nasıp düzeltmeden dolayı Derece Yükselmesi/Kademe İlerlemesi işlemlerinin yapılması amaçlanmıştır.
MADDE 2- Yürürlük maddesidir.
MADDE 3- Yürütme maddesidir.
926 SAYILI TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNUNA EK BİR MADDE EKLENMESİNE İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na aşağıdaki madde eklenmiştir. Ek Madde 38- Çeşitli suçlardan dolayı (Yüz kızartıcı suçlar hariç olmak üzere) Askeri Mahkemelerce hükümleşmiş ceza alanlardan, cezaları tedbire veya para cezasına çevrilenler hariç olmak üzere, bu cezalardan dolayı nasıpları aleyhte düzeltilenlerin, bir defaya mahsus olmak üzere verilen cezalar tüm yönleriyle af edilmiştir. Bu cezalardan dolayı nasıpları aleyhte düzeltilenlerin nasıpları lehte düzeltilerek emsallerine götürülür.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay, astsubay ve uzman jandarmalardan haklarında aleyhte nasıp düzeltmesi yapılanlara, bu maddenin birinci fıkrası gereğince lehte nasıp düzeltmesinden dolayı işlem yapılanlara, bulundukları Derece/Kademelerine bir kademe ilave edilmek suretiyle intibakları yapılır.
Aylık Gösterge Tablolarında bulunduğu derecenin üçüncü kademesinde olanlar bir üst derecenin birinci kademesine yükseltilirler.
Bu maddenin uygulanması nedeniyle geriye yönelik olarak herhangi bir ödeme yapılmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu görevleri üzerinden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alan subay, astsubay ve uzman jandarmalar ile onların dul ve yetim aylığı alanları için de uygulanır.
Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılan bu intibaklardan dolayı geriye dönük ödeme yapılmaz.
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.