Önce Hava ve Deniz kuvvetlerinde kurulan, yaklaşık bir yıl önce de en kalabalık kuvvet olan Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda hayata geçirilen sistem şöyle işliyor;
TSK’da, doğrudan Kuvvet Komutanı’na bağlı çalışmak üzere astsubaylar görevlendirildi. Örneğin Kara Kuvvetleri’nde, üç astsubay doğrudan Kuvvet Komutanı’na bağlı olarak, sürekli birlikleri gezip, astsubaylarla toplantı düzenliyorlar. Astsubayların dertlerini dinleyen, isteklerini öğrenen, sıkıntılarından haberdar olan astsubaylar, bunu doğrudan Kara Kuvvetleri Komutanı’na rapor ediyorlar.
Kara Kuvvetleri’nde uygulanan aynı sistem, Hava ve Deniz Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanıığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda oluşturulmuş durumda.
GENELKURMAY‘DA KOORDİNASYON YAPILIYOR TSK içinde bir çeşit “ombudsmanlık” yapan bu astsubaylar, kendi kuvvetlerindeki astsubaylarla yaptıkları toplantıların ardından, hem kendi komutanlarına rapor veriyorlar, hem de Genelkurmay’da kurulan ilgili koordinasyon biriminde yapılan toplantılarda, farklı kuvvetlerde edindikleri izlenimleri karşılaştırıyorlar.
SADECE ŞİKAYET DEĞİL, ÖNERİLERİ DE ALIYORLAR “Ombudsman” astsubaylar, mensup oldukları kuvvette birlikleri tek tek gezerek, tüm astsubaylarla toplantılar düzenliyorlar. Amaç, Türkiye’deki tüm astsubaylara ulaşabilmek.
Toplantılarda astsubayların sadece şikayetleri değil, önerileri de kabul ediliyor. Ayrıca iletişim bilgilerini veren bu özel görevli astsubaylara, birliklerde görev yapan astsubayların daha sonra da ulaşmaları ve yaşadıkları anlık sıkıntıları da paylaşmaları mümkün olabiliyor.
KOMUTAN, İNİSİYATİFİNDEKİ SORUNLARI HEMEN ÇÖZÜYOR “Dert dinleyen” astsubayların düzenli olarak kuvvet komutanlarına ilettikleri sorunlarda, çözüm bulunmaya da başlanmış. Ancak çözümler henüz çok sınırlı; Çünkü astsubayların dertlerinin büyük bölümü, özlük hakları gibi hükümet kararıyla çözülebilecek sorunlar. Ancak birliklerde yaşadıkları ve komutanın inisiyatifi ile çözülebilecek sorunlar konusunda, daha şimdiden pekçok çözüm yolu bulunup, hayata geçirilmiş bile.
EN ÇOK ŞİKAYET; ÖZLÜK HAKLARI Görevleri “dert dinlemek, öneri almak” olan astsubayların en çok karşılaştıkları şikayet ise, TSK içindeki astsubayların özlük hakları konusunda.
Şikayetler üç ana başlıkta toplanıyor;
MALİ SIKINTILAR
Astsubayların en çok dile getirdikleri sorun düşük maaş. Daha önce maaşı TSK içinde bir yarbaya eşit olan kıdemli başçavuşlar, subaylara yönelik yapılan ancak astsubaylara yansıtılmayan düzenlemeler nedeniyle şu anda ancak yüzbaşı rütbesindeki subay kadar maaş alıyorlar.
Uzun süre “devlet memuru” statüsünde olmalarına rağmen astsubaylar, 1’inci derecenin 4. kademesine yükselemiyorlardı. Son düzenlemelerle bunun önü açıldı. Ancak 1/4’ünü alan devlet memurlarında maaş farkı 400 ila 500 TL’yi bulurken, bu dereceye yükselen astsubaylardaki fark ancak 10 TL oldu.
HUKUKSAL SORUNLAR
Astsubayların bu alandaki en büyük sorunu subayların keyfi ceza uygulamaları. Son dönemde yapılan hukuksal düzenlemelerle bunun bir ölçüde önüne geçilmiş de olsa, hala resmi yargılama yerine “komutan inisiyatifindeki cezadan” rahatsızlık var.
SOSYAL SORUNLAR
TSK içindeki subay ve astsubaylara sağlanan sosyal imkanlardaki büyük uçurum, astsubayları rahatsız ediyor. Bu farkın en belirgin örneği orduevleri ayrımı, ya da kamp gibi sosyal tesislerde yaşanan ayrımcılık. Öne çıkan bir diğer sıkıntı ise, askeri hastanelere başvuran TSK mensuplarının rütbelerine göre tedavi sırasına dahil edilmeleri.