AZ GİTTİK UZ GİTTİK; DERE TEPE DÜZ GİTTİK…

G20 Liderler Zirvesi 28-29 Haziran 2019 tarihlerinde Japonya’nın ev sahipliÄŸinde Osaka’da gerçekleÅŸtirildi. Küresel düzeyde  en büyük ekonomilere sahip 19 ülkenin ve Avrupa BirliÄŸi’nin yer aldığı G20 zirvesinde, katılımcılar sürdürülebilir bir kalkınma hızına ulaÅŸmak için  ekonomi geliÅŸme ve büyüklükler, küresel finans piyasalarının katkıları, teknolojik geliÅŸmeler ve istihdam baÅŸta olmak üzere küresel ekonominin baÅŸat konuları ve bunlar yarattığı sorunlar üzerinde tartıştılar ve birbirlerinin boylarını ölçtüler…

Boyumuz kaç çıktı? 

IMF 2018 yılı verilerine göre dünyanın en büyük ekonomisi hala yaklaşık 20,5 trilyon dolar ile ABD... ABD’yi ise yaklaşık 13,4 trilyon dolarla Çin, 5 trilyon dolarla Japonya, 4 trilyon dolarla Almanya ve 2,8 trilyon dolarla ise İngiltere takip ediyor.. Türkiye ise 766 milyar dolarlık gayri safi yurtiçi hâsılası ile en parlak yıllarında 16. Sırada başladığı yolculuğuna 18. Sıraya düşerek G20 ülkeleri arasında sondan 3. sırada yer alarak devam ediyor…

KiÅŸi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla verilerine göre ise ABD yaklaşık 63 bin dolar ile ortalama bir kiÅŸinin yılda en çok gelir elde ettiÄŸi ülke konumunda. Avustralya ise yaklaşık 56 bin dolar ile ikinci, Almanya 48 bin dolar ile üçüncü sırada yer alıyor. Kanada ve Fransa ise yaklaşık 46 ve 42 bin dolarlık kiÅŸi başına düşen milli gelirleri ile ilk 5’te yer alıyor. Türkiye ise 9 bin 350 dolar ile G20 ülkeleri arasında 15. sırada bulunuyor. Ama üzülmeyin,  2018 yılında dolar cinsinden 2007 yılının gerisine düşen bu rakam, yeni açıklanan 11. Kalkınma  Planı öngörülerine göre 2013 yılındaki 12.480 doları 4 dolar aÅŸarak 12484 dolar olacak…

Gelelim şu meşhur enflasyona…

IMF 2018 yılı enflasyon verilerine göre, G20 ülkeleri arasında bir önceki yıla göre bir malın ya da emtianın fiyat artış oranı en yüksek ülke %34,3 ile Arjantin oldu. Türkiye ortalama %16,3’lük enflasyon oranı ile 2018 yılı içinde G20 ülkeleri arasında en yüksek enflasyon oranına sahip 2. Ãœlke ... G20 ülkeleri arasında ilk iki sırada bulunan Arjantin ve Türkiye dünya genelinde ise 3. ve 7. Sırada…  GSYH’sı ve kiÅŸi başına düşen milli geliri en yüksek ülke konumunda olan ABD ise %2,4’lük enflasyon oranıyla G20 ülkeleri arasında 11. sırada bulunuyor.

Ya İşsizlik…

2018'de Güney Afrika %27,1’lik iÅŸsizlik oranı ile başı çekmekte… Brezilya 2018 yılındaki %12,3’lük iÅŸsizlik oranı ile 2. sırada yer alırken, Türkiye ise %11 ile G20 ülkeleri arasında 3. sırada bulunuyor.

İtalya, Arjantin ve Fransa da işsizliğin en çok yaşandığı diğer G20 olarak listenin üst sıralarında bulunuyor. Buna ek olarak GSYH verilerinde ilk sırada yer alan ABD %3,9’luk işsizlik oranı ile G20 ülkeleri arasında en iyi performansı gösteren 6. ülke konumundayken, dünyanın en yüksek nüfusuna sahip ülkesi olan Çin ise %3,8 ile G20 ülkeleri arasında en iyi performansı gösteren 5. ülke konumunda. G20 ülkeleri arasında işsizlik oranının en düşük olduğu ülke ise %2,4 ile Japonya.

Sonuç:

Sonuç olarak, kısaca, bir ekonominin gidiÅŸatını belirleyen GSMH büyüklüğü, KiÅŸi başına GSMH, Enflasyon ve Ä°ÅŸsizlik gibi dört temel göstergeye bakıldığında Türkiye az gidiyor, uz gidiyor; dere tepe düz gidiyor ama aslında çabalama kaptan ben bu koÅŸullarda daha hızlı gidemem diyor…  

Dr.Noyan UMRUK