ANALİZ

"Yazarların yazıları kendi düşünce ve sorumluluklarını taşır"

07/02/2015 7:04 PM | Son Güncellenme: 30/03/2024 12:45 PM

5253 sayılı dernekler kanununun 4. Maddesi “Türkiye Kızılay Derneği ve Türk Hava Kurumunun tüzüklerini onaylamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Kamu yararına çalışan derneklerin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş gibi cezalandırılır.”der.İlgili kanunun 4. Maddesinin birinci bendinde “Yıl içinde elde edilen gelirlerin en az üçte ikisinin dernek amaçlarına harcanacağı hususuna tüzükte yer verilmesi,”der.

Şimdi aşağıda tablo ve grafikler eşliğinde bazı bilgiler vereceğim. Bu bilgiler tamamen EK’teki hesap verileri ve 2014 TEMAD Bilançosundan alınmıştır. Rakamlar teknik özellik değil bilgilendirme amacı taşıdığından kuruşlar yuvarlanmış, diğer gelir kaynakları, depozitler, gibi ayrıntı içermemektedir.

Herşeyden önce şunu söyleyeyim ki bence yukarıdaki yayınladığım tablo yanlıştır. Peki neden bu tablo ortaya çıktı? Neden böyle bir tablo yayınladım?

Bence Ek’teki tabloda TEMAD 2013 Gelirini ifade ederken o açıklamada yanlışlık yapmıştır. Eğer TEMAD o tablonun doğru olduğunu savunuyor ise korkarım yukarıdaki tablonun da doğru olduğunu kabul etmek zorunda kalacaktır. Bunun üç sebebi olabilir.

Birincisi teknik hata.

İkincisi ise Kamu yararına yapılan harcamanın o yıl elde edilen geliri geçmesinden dolayı bir kamufle etmektir.

Üçüncü seçenek ise bizim bilmediğimiz bir kanuna istinaden yapılmıştır. (TEMAD bu konuda açıklama yapmalıdır.)

Aksi taktirde “biz kasayı dahil etmedik” denirse, yukarıdaki tabloyu kabul etmek gerekir. O zaman oturup tekrar konuşacağız.

Diğer bir ifade ile şöyle düşünün. Gelirinizin yarısı ile kamuya yardım ediyorsunuz. Kalan kısmı ile harcamalarınızı yapıp kalanını bankaya koyup seneye devrediyorsunuz. Seneye tekrar bu parayı o yıl elde edilen kâr ile toplayıp yine yarısını kamuya ayırıyorsunuz.

Not:2013 gelirleri aşağıdaki hesap çizelgesinde bildirilen gelirden (1.275.164 TL) Devralınan kasa (630.291TL) çıkarılarak bulunmuştur.) (2014 Gelirleri ise ilgili bilançonun ödenmiş özkaynakları toplamından (1.192.524TL) Devralınan kasa (418.950TL) düşülerek bulunmuştur. 2014 Harcamaları özkaynaklar toplamından (1.192.524TL) 2015’e devreden dönen varlıklar (353.188TL) çıkarılarak elde edilmiştir. Hesabın kâr zarara yansımasındaki hatamın 20 TL civarında olduğu görülmektedir.

2013’te bir muhasebe değişikliği olduğunu kabul edelim. Muhasebe yönteminin değiştiğini varsayalım. Yukarıdaki tabloyu doğru kabul edelim.

Yukarıdaki tabloyu doğru kabul ederek bir grafik hazırladım. Bu duruma göre TEMAD son iki yıldır topladığı gelirden fazlasını harcamaktadır. Hem de 2013 yılında sadece kamu yararına yaptığı harcama, o yıl elde ettiği gelirden fazladır. 2014 yılında ayrıntı olmadığı için kamu yararına harcamayı burada göremiyoruz.

Grafiğe göre yazının en başında belirttiğim Kamu Yararına derneklerin harcamalarına ilişkin kanunun ilgili maddesinin ilgili bendi ile 2012 ve 2013 yılları göstergesi uyumluluk göstermemektedir.

Tabii ki TEMAD yönetiminin kamu yararına yaptığı bu büyük hizmeti alkışlamam gerek. Ve yine tabii ki bu harcamalar gerekli olan komisyonlarda ve kurullarda ibra edilmiştir. Sonuçta son iki yılda en az bir milyon TL’yi geçtiğini düşündüğüm bir kamu yararı gözetilmiş. (Not: 2014 yılı kamu yararına harcamaları bilmediğim için ekleyemedim.)

Dernek giderlerinin her yıl artış göstermesindeki sebebi anlayabiliyoruz. Sonuçta bir harcama yapma zorunluluğu hasıl olmuş. Kamu yararına bu kadar harcama yapmanın sebebi nedir? Acaba bizim bilmediğimiz ve sadece astsubay camiasına hizmet götüren bir çalışma kamu yararı hesabında işlem mi görüyor? Hukuksal desteklere yapılan ödemeler bu kapsamda değerlendiriliyor mu? Öyle ise büyüklüğü ne kadardır? Ya da hangi şubelere nasıl bir destek sağlandı? Acaba bir çok şube Genel Merkezden yardım istemeyi gururuna yediremezken, kendi yağı ile kavrulurken, Genel Merkez hangi kriterle hangi şubeye yardımda bulunmuştur? gibi…

Yukarıdaki tabloya ve grafiğe göre “Finansal Gelirler: 924.177 TL” acaba bu hesap hangi finansal geliri temsil ediyor? Bunun iki sebebi vardır.

Birincisi ve akla en yatkın olanı bu gelir kalemi teknik bir hata sonucu 2011 ve 2012 yılında bilançoda görülmüştür. Gelen bağış ve yardımların bir kısmı bu kalemde toplanmıştır.

İkincisi O yıllarda aidat, bağış, devlet desteği, işletme gelirleri dışında böyle bir gelir oluşmuştur. (Böyle ise detaylı anlatılması gerekir.) Bu ahvalde hepimizin şapkamızı önümüze alıp düşünmesi gerekir. TEMAD’a muvazzaf ve emeklilerden destek yağdığını söyleyemeyiz. İlgili yılda zaten yardım ve bağış olarak gösterilen rakam sadece 48.000 TL kadardır.

Finansman gelirleri benim muhasebede sık duyduğum bir terim değil. Finansman giderlerini duydum ama finansman gelirleri konusunu ve bu başlığın neden sadece 2011 ve 2012 yılında ve birbirinden çok farklı rakamlarda olduğunu açıklamak gerek.

Yukarıdaki grafikteki verilerin 2013 ve 2014 karşılıklarının yerlerine oturması gerek.

Yukarıdaki tabloda soru işareti olan yerlerin cevabını da vermek gerekir kanaatindeyim.

Sonuç:

TEMAD 2011 ve 2012’de bir maddi destek yakalamıştır. Bu destek her ne kadar azalsa da devam etmektedir.
Böylesi şaşırtıcı bir grafiğe sahip TEMAD’dan açıklama beklemek gayet normaldir. Üyeleri sormadan TEMAD’ın bilgilendirmesi normal olandır.
2012 Yılı gelirlerindeki finansman gelirlerinin açıklanması gerekmektedir.
2013 ve 2014 yıllarının hesapları konusunda da eskisi gibi daha anlaşılır ifadeler kullanılması zor olmasa gerekir.
2013 ve 2014 Kamu yararı harcamaları konusunda TEMAD web sitesinin sosyal projeler sayfasında merakların giderilmesi gerek.
TEMAD artık sigorta şirketi olan bir dernektir. Atık yağ toplama şirketi vardır. Gezi ve toplantı gelirleri elde etmektedir. Bizler bu konularda ilgililerin gerekli denetleyici ve gözetleyici çalışmalar yaptığına inanmak istiyoruz. Bu inancımız TEMAD bilançolarının şeffaflığı ile destek bulacaktır.

TEMAD’a açıklamış olduğu bilanço nedeniyle teşekkür eder, başarılar dilerim.

Yukarıdaki basit tabloları tamamen kaynak gösterdiğim hesap cetvellerinden ve 2014 bilançosundan açıkladım. Bu bilgiler gerçeği yansıtmıyor ise açıklama yapılmasını önemle duyururum.

Saygılarımla…

KAYNAKLARIM