"ADİ MALUL" YERİNE <<ORDİNAR MALUL>>
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanun tasarısı ve Geçici Komisyon raporu (1/462)
Büyük Millet Meclisi Yüksek Başkanlığına
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı hakkında Maliye Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca 20.12.1948 tarihinde Yüksek Meclise sunulması kararlaştırılan kanun tasarısının gerekçesiyle birlikte ilişik olarak sunulduğunu saygılarımla arzederim.
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu tasarısının gerekçesi
1— Genel Bütçeden aylık alan memur, subay ve askerî memurlarla gediklilerin emekliye ayrılmalarında, âdi ve görev sakatlıklarında, kendilerine ve ölümlerinde dul ve yetimlerine bütçeden aylık bağlanmasını ve muayyen hizmet süresini
doldurmaksızın bu durumlara girenlerle bunların dul ve yetimlerine de görev aylıkları üzerinden toptan ödeme yapılmasını kabul etmiş bulunan 1683 sayılı Kanun, 1.VI.1930 tarihinde yürürlüğe girmiş ve o tarihten sonra geçinme şartlarında vukuagelen değişmeler sebebiyle hayat pahalılaştıkça bu aylıklara çeşitli kanunlarla ve muhtelif ad ve şekillerle zamlar yapılagelmiştir.
Bütün enerjisini görevinde iken harcamış ve ömrünün büyük kısmını Devlet hizmetinde geçirmiş bir kimsenin emekliye ayrıldıktan sonra çalışarak değil, iktisap ettiği görev aylığı tutarı üzerinden ve hizmet süresine göre alacağı mâkul ve uygun bir emekli aylığı ile rahatça yaşayabilmesi kadar tabiî ve haklı bir şey olamaz iken, bu aylıkların bütçeden ödenmesi ve bütçenin ise daha fazlasını vermeye müsait olmaması hasabiyle bu gayenin tahakkukuna, maalesef şimdiye kadar, imkân bulunamamıştır.
Y O R U M: O yıllarda da emekliye 'Kaynak yok" palavrası atılıyormuş şimdi de atılmaya devam ediliyor...!!!
ASIL ÖNEMLİ KONU İLE DEVAM EDELİM İZNİNİZLE;
6— Âdi ve görev sakatlığı aylıkları:
Tasarının 44 - 63 ncü maddelerinde âdi ve görev sakatlıkları ve bu sakatlıklardan dolayı bağlanacak aylıklarla ilgili hükümler yer almıştır.
Görevini yapamayacak derecede âdi sakatlığa uğrayanlar hariç olmak üzere hastalıkları ne kadar sürenler hakkında âdi sakat işlemi yapılacağı, yürürlükte bulunan hükümler tevhit olunmak ve bu arada Devlet Ekonomi Kurumları hizmetlerinin aksamasına mahal bırakılmamak, aynı zamanda da bu yüzden Sandığa yüklenecek külfet nazara alınmak suretiyle, teklif edilmiştir.
Gerek 1683 sayılı Kanunda, gerek emekli sandıkları kanunlarında âdi sakat durumuna girenlerin hizmet süreleri 20 yılı doldurmuşsa kendilerine emekli aylığı bağlanmakta, aksi takdirde her hizmet yılı için son aylık veya ücret tutarının,3656 sayılı Kanundaki tutarları üzerinden bir aylık tazminat verilmekte ve emekli sandıklarında ayrıca kesenekler de iade olunmakta iken, tasarıda 15 yılı dolduranlara da âdi sakatlık aylığı bağlanması, doldurmayanlara da toptan ödeme yapılması teklif olunmuştur.
Y O R U M: "Adi ve Vazife Malullüğü" ifadesi 1949'da Emekli Sandığı Kanunu kabul edildiğinde "Âdi ve görev sakatlığı" olarak ifade edilmiş...
MADDE 44— Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hâsıl olan arızalar veya duçar oldukları tedavisi imkânsız hastalıklar yüzünden görevlerini yapamayacak duruma giren iştirakçilere (Sakat) denir. Ve haklarında bu kanunun sakatlığa ilişkin hükümleri uygulanır.
MADDE 45— 44 ncü maddede yazılı sakatlık;
a) iştirakçilerin görevlerini yaptıkları sırada görevlerinden doğmuş olursa;
b) Görevleri dışında kurumların verdiği yine kuruma ait başka işler yaparken, bu işlerden doğmuş olursa;
c) Kurumların menfaatini korumak maksadiyle bir iş yaparken, o işten doğmuş olursa (Maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şarrtiyle);
ç) Fabrika, atelye ve benzeri iş yerlerinde, işe başlamadan evvel, iş sırasında veya işi bitirdikten sonra; o iş yerinde husule gelen ve yine o iş yerinin mahiyetinden ve çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa;
Buna (Görev sakatlığı) ve bunlara uğrayan iştirakçilere de <Görev sakatı> denir.
MADDE 46— 44 ncü maddede yazılı sakatlık 45'nci maddede gösterilenler dışında kalan sebep ve hallerden doğmuş olursa (âdi sakatlık) ve bunlara uğrayan iştirakçilere de <âdi sakat> denir.
S O N U Ç: Günümüzden 69 yıl önce MALULİYETLER konusu bu ifadelerle tanınmış. Aradan geçen bunca zaman içinde bu ifadeler de değişmiş ama gel gelelim <<ADİ>> kelimesinin yerine uygun Türkçe bir kelime bulunamamış. Türkkçemizde uygun bir kelime bulamadanız ama aklınıza hiç mi yabancı kelime gelmedi? Örneğin <<ORDİNAR MALUL>>
Yorumlar
Erler adi malül olarak emekli olamazlar askerlik yapmasına engel sağlık durumu varsa terhis edilir ancak vazife malülü olursa maaş bağlanır